Problem Wielkiej Płyty
Zagadnienia dotyczące stanu technicznego budynków prefabrykowanych wykonanych w systemie tzw. „wielkiej płyty”, w szczególności stanu technicznego elementów ściennych i występujących w nich łączników pomiędzy warstwą nośną a warstwą fakturową były rozpatrywane i poddawane dyskusji wielokrotnie. Dostrzegając skale problemu Instytut Techniki Budowlanej w listopadzie 2018 roku opublikował raport pt.: „BUDOWNICTWO WIELKOPŁYTOWE, Raport o stanie technicznym”, w którym to możemy przeczytać:
„Analizując zagadnienie niezawodności budynków wielkopłytowych podstawowym elementem oceny jest stan techniczny ścian zewnętrznych, w szczególności możliwość powstania zagrożenia wynikającego z konstrukcji połączenia warstw fakturowych ścian trójwarstwowych; dotychczasowe doświadczenia pozwalają twierdzić, że stan ten może być lokalnie niedostateczny z uwagi na występowanie nieprawidłowych łączników stalowych i nadmierne ich obciążenie. Specyfikacje techniczne, w okresie wznoszenia „wielkiej płyty”, wymagały stosowania wieszaków ze stali odpornych na korozję lub stali zwykłych węglowych z naddatkami na korozję (system OWT), czasowo również dopuszczano stale zwykłe węglowe z powłokami cynkowymi lub aluminiowymi. Dotychczas przeprowadzone badania in situ wykazały, że na wieszaki stosowano również stale zwykłe, stale odporne na korozję, stale chromowe bez dodatków niklu oraz stale gatunku H13N4G9.
Szczegółowe badania stanu łączników ścian trójwarstwowych pozwoliły stwierdzić, że głównym problemem w budownictwie wielkopłytowym był brak stali nierdzewnej właściwej jakości do wykonania połączeń ścian tj. wieszaków i szpilek. Wykonane badania w budynkach wielkopłytowych ujawniły pęknięcia wieszaków ze stali H13N4G9 (również kruche w wyniku korozji międzykrystalicznej) występujące w całym przekroju w miejscach zagięć i prostopadłe do osi prętów (rys. 9). Zastosowanie w łącznikach oszczędnościowej (przy zmniejszonej zawartości niklu do 4% i wprowadzeniu dodatku manganu) stali gatunku H13N4G9, przy nieprawidłowych procesach jej produkcji (brak odpuszczania i trawienia) i pomimo zachowania proporcji składu chemicznego, nie gwarantowało spełnienia wymagań w zakresie trwałości i wytrzymałości połączenia. Z prowadzonych badań i dyskusji środowiskowych wynikają obecnie wątpliwości czy ściany trójwarstwowe, przed dodatkową termomodernizacją, powinny podlegać działaniom eksperckim czy obligatoryjnemu wzmocnieniu połączenia warstw ściennych i izolacyjnych dodatkowymi kotwami. „[1]
Do wzmacniania prefabrykowanych ścian warstwowych budynków wielkopłytowych stosuje się kotwy wklejane, np. nagwintowane pręty ze stali nierdzewnej o różnych średnicach lub kotwy montowane mechaniczne (bez użycia zaprawy żywicznej). Dodatkowo kolejne elementy w postaci kołków wykorzystywane są w trakcie termomodernizacji. W chwili obecnej nie ma na rynku dostępnych rozwiązań technicznych, które byłoby odpowiedzią na dwa zagadnienia jednocześnie – wzmacnianie i termoizolację. Oznacza to, że nie ma obecnie rozwiązania, które w jednym etapie prac spełniałoby dwie istotne role: montaż i wzmocnienie.
Chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów wraz z późniejszymi zmianami, powstał prototyp kotwy kompozytowej RM (dyblo-kotwo-łącznika). Jest to unikatowy produkt, który rozwiązuje dwa główne problemy związane z budownictwem wielkopłytowym, mianowicie: wzmocnienie ściennych elementów wielowarstwowych oraz bezpieczny montaż elementów izolacji termicznej.
Wytworzony prototyp jest przeznaczony do wzmacniania prefabrykowanych ścian warstwowych budynków wielkopłytowych i mocowania izolacji oraz wykonania tzw. doklejek do pierwotnie wykonanej izolacji bez względu na grubość zastosowanego materiału docieplającego. Ponadto kotwa znajdzie zastosowanie w szczególnie trudnych warunkach, gdzie dochodzi do wysokich obciążeń i działania dużych sił ścinająco-wyrywających na dużych wysokościach we wszelkich materiałach konstrukcyjnych, z których został stworzony budynek podlegający termoizolacji.
Dzięki zastosowaniu tego rozwiązania, niwelowane są dodatkowe koszty i czas realizowanych prac wzmocnieniowo-termoizolacyjnych.
[1] Źródło: „BUDOWNICTWO WIELKOPŁYTOWE, Raport o stanie technicznym” Instytut Techniki Budowlanej listopad 2018
